Jan Pacholczyk

Pacholczyk Jan Stanisław (1917-1979), porucznik pilot WP
Urodził się 14 maja 1917 roku w Grotowicach, w gminie Rzeczyca. Syn Michała i Rozalii z d. Piątkowska. W rodzinnej wsi ukończył siedmioklasową szkołę powszechną i pomagał rodzicom w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. 3 listopada 1935 roku wstąpił na ochotnika do wojska. Służbę pełnił w 1. Pułku Lotniczym w Warszawie. Przeszkolony na pilota, przed wojną był instruktorem. Uzupełnił wykształcenie na poziomie gimnazjum uczestnicząc w kursach wieczorowych organizowanych przez Państwowe Gimnazjum Męskie im. Władysława IV w Warszawie. Brał udział w Kampanii Wrześniowej, po rozformowaniu jednostki 18 września powrócił do domu, będąc poszukiwanym przez okupacyjne władze niemieckie dołączył do Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego mjr. Hubala.
Mając informacje o tworzonych we Francji oddziałach polskich, postanowił przedostać się do tworzonych tam sił powietrznych. Dużej pomocy udzieliła mu ostatnia właścicielka Grotowic dr Maria Zdziarska-Zaleska, której mąż Zygmunt był dyplomatą we Francji. Przez Włochy dotarł do Francji a po jej upadku został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. Skierowano go do Ośrodka Zapasowego Lotnictwa w Blackpool, gdzie przechodził podstawowe przeszkolenie z intensywną nauką języka angielskiego i regulaminów obowiązujących w Royal Air Force. Na początku 1941 r. został skierowany do Nr 3 Service Flying Training Schools w South Cerney, w hrabstwie Gloucestershire, na naukę pilotażu, na samolotach angielskich a 15 kwietnia na kurs do szkoły bombardowania i strzelania No 5 Bombing & Gunnery School, Isle of Man. 10 października trafił do jednostki treningu operacyjnego (OTU) Nr 54 w Church Fenton, gdzie szkolono załogi myśliwców nocnych. Po przeszkoleniu 25 marca 1942 r. został skierowany do 307 Dywizjonu Myśliwskiego Nocnego "Lwowskich Puchaczy" na lotnisko Exeter, wyposażonego w samoloty Bristol Beaufighter Mk-IIF, w maju otrzymał nowszą wersję Mk-VIF. Pacholczyk latał przez pewien czas z angielskim radio-nawigatorem Sgt. Isser Posner, następnie z Sgt. Tadeuszem Więckowski, z którym w nocy z 4 na 5 września 1942 r. uszkodzili samolot Junkers Ju 88, był to ostatni lot Pacholczyka przed odejściem na odpoczynek do bazy w Blackpool. 3 października 1942 r. został skierowany do Szkoły Podchorążych Piechoty i Kawalerii Zmotoryzowanej w Auchtermuchty na I kurs lotniczej podchorążówki. Po jego ukończeniu 19 grudnia 1942 r. sierż. pchor. Jan Pacholczyk został instruktorem w bazie, w Blackpool.
Z dniem 1 stycznia 1943 r. został mianowany podporucznikiem. 14 listopada 1943 r. powrócił do 307 dywizjonu, wyposażonego w brytyjskie samoloty De Havilland Mosquito. W locie 9 grudnia 1943 r. z radio-nawigatorem por. Jerzym Truszkowskim zestrzelili samolot Junkers Ju 88, czasami latał z por. Leonem Michalskim. Z dniem 1 marca 1943 r. został awansowany do stopnia porucznika. W nocy z 27 na 28 lipca 1944 r. wspólnie z radio-nawigatorem por. Józefem Gądeckim otrzymali za zadanie zniszczenie stacji radiolokacyjnej dalekiego zasięgu na wyspie Sylt. Teren był naszpikowany bateriami obrony przeciwlotniczej, mimo to misja została zakończona powodzeniem. Ogółem w 307 dywizjonie wykonał 46 lotów bojowych i 59 lotów operacyjnych. 2 września 1944 r. przeszedł do 305 Dywizjon Bombowego Ziemi Wielkopolskiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego również wyposażonego w samoloty Mosquito. Latał z nawigatorem por. Leonem Stanisławem Lewickim, wykonując z nim 20 lotów na patrolowanie terenów przyfrontowych, bombardowanie linii zaopatrzeniowych i ośrodków przemysłowych min. Flushing, Dusseldorf, Apeldoorn, Osnabrück, Harff, Elst w Holandii i Coblenz. W nocy z 2 na 3 listopada 1944 r. zniszczył niemiecki pociąg w rejonie przyfrontowym, w Holandii. W nocy z 23 na 24 grudnia zniszczył w rejonie Mayen k. Koblencji celnym trafieniem bomby pociąg towarowy oraz ostrzelał stację kolejową w Mayen, uszkadzając tory.
3 stycznia 1945 r. odszedł na odpoczynek do OZL w Blackpool, skąd został skierowany do 216 Dywizjonu RAF, gdzie latał na samolocie Douglas DC-3 "Dakota" z zaopatrzeniem dla sił rządowych w Grecji, popieranych przez Wielką Brytanię w czasie wojny domowej. 23.02.1946 r. ponownie skierowany do 305 Dywizjonu stacjonującego w Melsbroek (Belgia) w składzie 139 Skrzydła RAF, 16 marca 1946 r. przeniesiony do Wahn w Niemczech. W lipcu 1947 r. powrócił do Polski i zamieszkał w Warszawie. Aresztowany w czerwcu 1948 r. w „kotle” urządzonym przez Informację Wojskową w mieszkaniu byłego pilota Władysława Śliwińskiego oskarżonego o szpiegostwo i straconego na Mokotowie. Pacholczyk po czterech latach opuścił więzienie.
Zmarł w Warszawie 12 maja 1979 r. pochowany na cmentarzu parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła Warszawa – Pyry. Odznaczony orderem Wojennym Virtuti Militari kl. V Nr 10791, trzykrotnie Krzyżem Walecznych, Odznaka Pilota, oraz odznaczeniami angielskimi. Za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie przemysłu maszynowego Brązowym Krzyżem Zasługi - Uchwała Rady Państwa z dnia 24 kwietnia 1954 r.
Redakcja składa serdeczne podziękowania Katarzynie Kurek oraz Zenonowi Dudek za przekazane informacje oraz fotografie.