Zbigniew Wroniszewski
Szeregowy
Urodził się 11 marca 1921 roku w Kaliszu. Lata 1927-28 spędził we wsi Szarbsko nad Pilicą. Szkołę powszechną ukończył w Przedborzu. W roku 1934 przeniósł się z rodziną do Końskich. Był tam w latach 1934-1939 uczniem państwowego gimnazjum i liceum (maturę zdał konspiracyjnie w roku 1942. W pierwszych dniach wojny służył ochotniczo w jednej z grup koneckiej samoobrony. Od 1 listopada 1939 r. był członkiem szkolnej konspiracji p.n. "Gimnazjalna Drużyna Bojowa". Jesienią 1939 r. zajmował się poszukiwaniem broni z wrześniowych pól bitewnych.
W czasie 17 lutego - 13 marca 1940 r. służył w Oddziale Wydzielonym mjr. Hubala w Gałkach.
Na początku 1941 r. został wraz z całą grupą "Gimnazjalnej Drużyny Bojowej" włączony do ZWZ. Od marca 1941 r. zaczął pracować z kolegą szkolnym Bolesławem Wielgosińskim "Grabowskim" w wywiadzie Obwodu (m.in. w lutym-marcu 1941 zorganizował złożone z młodszych kolegów szkolnych dwie grupy obserwatorów rejestracji ruchu pojazdów Wehrmachtu. W czasie od 1 stycznia do 30 czerwca 1942 r. odbył zastępczy kurs Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty uzyskując stopień kaprala podchorążego. Od grudnia 1942 do maja 1943 kierował referatem szóstym Komendy Obwodu. W ramach swych obowiązków redagował i wydawał z pomocą brata "Konrada" obwodowy dwutygodnik "Sprawy Polskie". Od marca do 19 sierpnia 1943 był zastępcą i adiutantem komendanta miasta (placówki miejskiej "Wierch" - "Aza") ppor, rez. Stanisława.Strzemiecznego "Góry". Współdziałał zarazem z kedywem Obwodu, uczestnicząc w większych akcjach dywersyjnych z grupą żołnierzy z plutonów miejskich 201 i 202. Akcja na pociąg pod Wąsoszą w nocy 19/20 sierpnia 1943 r., w której brał udział, zbiegła się z masowymi aresztowaniami w Końskich. Nieobecny w domu "Znicz" (podobnie jak jego brat "Konrad", przebywający w leśnej grupie kedywu kpr. "Allana") uniknął tym razem "wpadki", lecz w zamian aresztowano i wysłano do obozu ich matkę. "Spalony" w Końskich, wstąpił do II zgrupowania partyzanckiego "Ponury" ppor. "Jakuba"-"Robota" jako celowniczy erkaemu i dowódca grup wydzielonych. Około 3 listopada 1943 r., po powrocie II zgrupowania w lasy niekłańskie, pchor. "Znicz" odszedł na "melinę" do gminy Skotniki. Aresztowano go (wraz z bratem) 23 grudnia 1943 roku w Szarbsku nad Pilicą, a 1 lutego 1944 r. przewieziono obu do Radomia. Po śledztwie w tamtejszym gestapo wysłano ich 11 marca 1944 r. do obozu koncentracyjnego Gross Rosen, skąd przesyłano kolejno do obozów Auschwitz II, Mauthausen i Gusen II, gdzie 5 maja 1945 roku oswobodził ich pododdział armii USA z grupą uzbrojonych więźniów z Mauthausen. Po prawie trzymiesięcznym pobycie w Linzu bracia powrócili do Końskich i tego samego roku immatrykulowali się obaj na wydziale prawno-ekonomicznym UŁ. "Znicz" studiował równolegle wokalistykę w Konserwatorium Łódzkim (później w Średniej Szkole Muzycznej) i jesienią 1949 r. zatrudnił się w jednym z tamtejszych teatrów lalek. Pracując zdał eksternistycznie egzaminy: aktorski (1955) i reżyserski (1965). W roku 1961 objął dyrekcję i kierownictwo artystyczne Olsztyńskiego Teatru Lalek. Prowadził go przez lat dwadzieścia, do przejścia na emeryturę. Mieszka nadal w Olsztynie.
Odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych.
Zbigniew Wroniszewski jest autorem cyklu "Szkiców Historycznych Końskie" wydawnictwa Biblioteki ARSLIBRIS pt. "Końskie i powiat konecki 1939-1945". W roku 2005 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Końskie.
Źródło:
1. http://www.biblioteka.konskie.pl/nowa/biblioteka.php?strona=sylwetki
2. Z. Kosztyła, Oddział Wydzielony WP mjr. Hubala, Warszawa 1987 r, s. 308.
3. J. Zaborowski, Oddział majora Hubala i jego tomaszowscy żołnierze, Tomaszów Maz. 2009, s. 81.