Hubalczyk

Jan Maciążek "Janusz", "Kruk"

Szeregowy

Syn Teofila i Jadwigi z domu Ossowskiej. Urodził się 24 lutego 1923 r. w Podlesiu gm. Radoszyce. Uczył się w szkole podstawowej w Jacentowie i Radoszycach. Po zakończeniu nauki w 1937 roku starał się o przyjęcie do Szkoły Podoficerskiej dla Małoletnich najpierw w Szremie, a później w Koninie, ale bez powodzenia. W końcu w 1939 roku został przyjęty do Zawodowej Szkoły Lotniczej nr 1 na Paluchu w Warszawie. Wojna pokrzyżowała jego plany i pozostał z rodzicami w domu. W tym czasie jego dalszą edukacją zajął się mieszkający na stacji w domu Maciążków, Stanisław Tyski. Pomaga również Janowi znaleźć zatrudnienie przy robotach geologicznych i wiertniczych w prywatnej firmie Łępicki i Spółka. 23 października 1939 r. nawiązuje kontakt z Oddziałem mjr. „Hubala” Henryka Dobrzańskiego, zostaje zaprzysiężony i przydzielony do Placówki Radoszyce – Zychy o kryptonimie „Tadeusz”, którą kieruje por. rezerwy Józef Wyrwa „Furgalski”.

Jan Maciążek – Wspomnienia: 10 lutego 1940 r. z polecenia por. „Furgalskiego”, byłem wprowadzony przez por. „Bema” Zygmunta Morawskiego i pchor. Leonarda Gołko do Oddz. Hubala, który w tym czasie kwaterował w Gałkach Gielniowskich w rejonie lasów przysuskich. Na drugi dzień, podczas polowej mszy św., którą odprawiał kapelan ks. Ludwik Mucha, złożyłem ponownie uroczystą przysięgę z gronem kolegów obierając sobie ps. „Janusz”. W Oddziale przechodzę intensywne ćwiczenia z bronią i szkolenie taktyczne, których dogląda osobiście mjr „Hubal”. Kto chce i umie obchodzić się z koniem, uczy się jazdy konnej. Przydzielony do drużyny „Jury”, zapoznaję kilku morowych kolegów: „Zająca” Józka Pogorzałę i „Burzę” Władka Raczyńskiego, oraz wielu innych. Dwa, czy też trzy razy wyjeżdżałem na ochotnika saniami na pościgówki. Najlepiej utkwił mi w pamięci wypad do Brzustowca (Drzewicy), gdzie na wysokości Rożka koło Krzyżówek Gielniowskich napotkaliśmy grzebiących się w zaspach śnieżnych i zadymce żandarmów niemieckich. Ucieszeni, że wypchniemy ich z tych zasp, niespodziewanie zostali przez nas rozbrojeni. Zawiedzeni, zapewne przeklinali nas w duchu, jak z nieba jawiących się „Polnische Banditen.

Kiedy 13 marca nadszedł rozkaz częściowej demobilizacji Oddziału Wydzielonego, powrócił do macierzystej Placówki „Radoszyce - Zychy” i zajął się organizacją zaplecza dla pozostałych w Oddziale żołnierzy." Od 13 marca 1940 r. do listopada 1943 r. służył jako łącznik, wywiadowca, kolporter i członek bojówki ZWZ będąc nadal podkomendny por. „Furgalskiego”. W tym czasie został na krótko aresztowany przez żandarmerię z Radoszyc. Udało mu się uciec i przed opuszczeniem terenu ostrzec o zagrożeniu. Aresztowany po raz drugi zdołał uciec już z transportu kolejowego. Od listopada 1943 r. do 4 października 1944 r. służył w Oddziale Dywersyjnym por. „Furgalskiego” jako drużynowy III drużyny w II plutonie. Od 4 października 1944 do 17 stycznia 1945 był drużynowym III drużyny w II plutonie w 25 pp AK w II batalionie w V kompanii. Brał udział w walkach pod Białym Ługiem, Skórkowicami, Ruszkowicami i Myśliborzem, Bokowem i w wielu pomniejszych akcjach. W jednej z tych walk został ciężko ranny.

Jan Maciążek – Wspomnienia: (...)wysłany w pościgówkę do Radoszyc 2 IX 1944 r. z por. „Edmundem” Waligórą, włączamy się do walki z Niemcami którzy najechali Radoszyce wczesnym rankiem w sobotę. Dołączamy więc do znajdującego się w Grodzisku Podlesiu Oddziału NSZ kap. „Karola” – Matyni i razem z nim atakujemy Niemców, którzy zajęli pozycję pod Radoszycami wzdłuż szosy nad rzeczką a wzgórzem z figurką Antoniowską. W ataku tym zostaję ranny w prawą rękę i lewy bark. Opiekuje się mną doktor Alfons Krysiński, weterynarz z Radoszyc. Po rozwiązaniu 25 pp AK ukrywał się. 28 sierpnia 1945 r. zdał egzamin dojrzałości przed Państwową Komisją Weryfikacyjną w Końskich z wynikiem pomyślnym i otrzymuje świadectwo ukończenia Gimnazjum Ogólnokształcącego w Końskich.

Z początkiem 1946 r. podjął pracę w Nadleśnictwie Państwowym Wola Świdzińska pow. Włoszczowski, na stanowisku rachmistrza materiałowego. Pracował do chwili aresztowania. w dniu 25 stycznia 1949 r. przez UBP w Końskich. Po śledztwie trwającym ponad dwa lata skazany został przez Sąd Wojoewódzki IV Wydział Karny w Łodzi, wyrokiem Sądu Najwyższego w Warszawie z dniu 23 lutego 1952 r., na 7 lat i pozbawienie praw publicznych na 3 lata. W uzasadnieniu wyroku napisano: (...)w okresie od połowy 1943 r. do końca 1944 r. na terenie powiatu opoczyńskiego, rawsko-mazowieckiego, opatowskiego i koneckiego brał udział w działalności arodowych Sił Zbrojnych włączonych do Armii Krajowej, których celem było zbrojne niedopuszczenie do powstania w Polsce ustroju komunistycznego. Wyrok ten został unieważniony w postępowaniu rehabilitacyjnym postanowieniem Sądu Wojewódzkiego IV Wydział Karny w Łodzi z dnia 6 września 1991r. 3 lipca 1955 r wyszedł na wolność z więzienia w Świdnicy. Z powodu prześladowań do końca 1956 roku nie mógł znaleźć zatrudnienia. W końcu udało mu się znaleźć pracę fizyczną w wiertnictwie podfundamentowo-studziennym w zakładzie Hydrowiert w Kielcach, gdzie pracował na stanowisku brygadzisty do 1962 roku. Po przeniesieniu się do Odrzywołu zatrudnił się w Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”. Na skutek prześladowań UB zostaje zwolniony z pracy. Od 1977 do 1995 roku prowadził prywatną działalność. Na emeryturę przeszedł w 1985 r.

Od początków działalności Środowiska „Hubalczycy” był jego czynnym członkiem. Wielokrotnie gościł w szkołach na spotkaniach z młodzieżą. W maju 2008 roku, był jedynym żołnierzem majora Hubala, który stawił się na uroczystości rocznicowych przy Szańcu w Anielinie. W chwili rozwiązania 25 pp AK, 17 stycznia 1945, Jan Maciążek posiadał stopień sierżanta. 17 maja 1999 r. otrzymał awans na podporucznika, a 27 października 2000 r. na porucznika. Zmarł w Odrzywole 21 lipca 2009 roku w wieku 86 lat. Pogrzeb odbył się w czwartek 23 lipca na cmentarzu parafialnym w Odrzywole.

Jan Maciążek odznaczony był Medalem Wojska - Londyn 15.08.r.(?), Krzyż Walecznych – Londyn 30.12.1949 r., Krzyż AK – Londyn 24.04. 1979 r., Krzyż Partyzancki – Warszawa 15.04. 1983 r., Medal Zwycięstwa i Wolności – Warszawa 31.12.1976 r. Posiadał imienną Odznakę „Hubalczycy 1939 – 1940” o numerze 24.

Redakcja portalu dziękuje panom Piotrowi Chałubińskiemu i Michałowi Maciążkowi (synowi porucznika Jana Maciążka) za udostępnienie materiałów umożliwiających opracowanie biogramu.

Źródło: 
1. J. Maciążek, Życiorys. 
2. J. Maciążek, Deklaracja przystąpienia do Stowarzyszenia Żołnierzy AK Okręg Kielce, Koło nr 2 w Końskich z dnia 1.03. 1991 r. 
3. Z. Kosztyła, Oddział Wydzielony WP mjr. Hubala, Warszawa 1987, s. 299. 
4. Końskie i powiat konecki 1939-1945, praca zb. pod red. B. Kacperskiego, Końskie 2006-2008, t. VI, s. 91. 
5. Postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Łodzi z dnia 6.09.1991 r. w sprawie rehabilitacji.